در بسیاری از کشورها اغلب مردم علاقه‌­ی چندانی به شرکت در جلسات مشاوره و روان­ درمانی ندارند. علت این موضوع را می­‌توان در دو دسته عوامل فرهنگی و درونی جستجو کرد. از عوامل درونی می­‌توان کمبود اعتماد نسبت به قشر روان­شناسان و مشاوران، احساس سرافکندگی در نزد خود و عدم توانمندی در صورت مراجعه به درمانگر، تفکرات ایده ­آل گرایانه­‌ی مبتنی بر لزوم انجام همه کار به تنهایی و عواملی از این دست را نام برد.

عوامل فرهنگی اما از وزنه­ ی سنگین‌­تری در عدم مراجعه به روان درمانگر است. از جمله این عوامل خجالت از دیگران، ترس از برچسب خوردن و قید و بندهای عملی مانند دسترسی جغرافیایی، امکان دسترسی از نظر زمانی، مشکلات نگهداری کودک یا هزینه ­های مالی می‌­باشند. خدمات مبتنی بر فاصله مثل مشاوره آنلاین و تلفنی به خوبی قرار گرفته‌اند تا بر بسیاری از موانع جستجوی کمک، غلبه کنند.

آن ها دسترسی به کمک حرفه ای را در هر زمان و هر جا فراهم می کنند و به صورت مقرون به صرفه یا مجانی در دسترس هستند و گمنامی را میسر می کنند، بنابراین نگرانی های خجالت و برچسب خوردن برای جستجوی کمک را کاهش می دهند. در ادامه سعی می‌­کنیم توضیحاتی کلی در رابطه با مشاوره­ ی روان­شناسی آنلاین و مزایا و معایب آن مطرح کنیم.

مشاوره روانشناسی آنلاین چیست؟

امروزه در سراسر جهان با یک کلیک در کامپیوتر یا یک ضربه بر روی برنامه ­ای در تلفن همراه، شما می­‌توانید دسترسی سریع و کم هزینه به یک درمانگر دسترسی پیدا کنید. به طور کلی در سال‌های اخیر شاهد ابزارها و تکنولوژی­‌های جدیدی هستیم که سعی دارند روان­ درمانی را از دفتر درمانگران خارج کرده و به هر نقطه ­ای که افراد در آن به اینترنت متصل هستند، منتقل کنند.

استفاده از اینترنت می‌­تواند برای بسیاری از افراد هنگام جستجوی کمک راحت باشد. به طور کلی روان­شناسان به هر گونه درمانی که از طریق ابزارها یا وسایل ارتباط از راه دور صورت می پذیرد، روان­شناسی از راه دور می­ گویند. این مفهوم با نام ­هایی از قبیل وب ­درمانی، تلفن ­درمانی، پیام­ درمانی یا درمان آنلاین یاد شود. در حقیقت هر زمانی که شما با یک روان­شناس از طریق یک وب سایت، تلفن یا اپلیکیشن موبایل تعامل دارید، در حال استفاده از سرویس‌­های روان­شناسی از راه دور هستید.

به طور خاص مشاوره­ ی روان­شناسی آنلاین فراهم کردن سرویس‌­های مشاوره­ ی حرفه­ ای سلامت روان از طریق اینترنت می‌باشد. برخی مراجعان از مشاوره­ ی روان­شناسی آنلاین در ترکیب با روان ­درمانی سنتی یا مشاوره­ ی تغذیه­ ای استفاده کرده و عده ­ی زیادی از آن­‌ها نیز از مشاوره­ ی آنلاین به عنوان جایگزین ملاقات­‌های دفتری استفاده می‌­کنند. در حالی که برخی از روش‌­های روان­شناسی از راه دور بیش از 35 سال از در دسترس بودن‌شان می‌گذرد، ظهور سیستم­های ویدیو چت در اینترنت و نفوذ روزافزون پهن­ باند ( سیستم اتصال به اینترنت و جابه ­جایی اطلاعات با سرعت زیاد) باعث رشد حرکت به سمت درمان آنلاین شده است. بسیاری از روش‌­های استفاده شده برای تسهیل جلسات درمان آنلاین شامل پایگاه دسترسی چندرسانه­ ای می‌­شوند. مراجعان از کنفرانس ویدیویی، چت و ایمیل برای ارتباط با روان­شناسان حرف‌ه­ای علاوه بر ملاقات‌­های رو در رو یا به جای آن­‌ها استفاده می‌کنند.

علت علاقه‌ی روزافزون مردم به مشاوره ی روانشناسی آنلاین و مزیت­‌های آن چیست؟

درمان آنلاین مزیت­‌های بسیاری را در مقایسه با روان ­درمانی رو در رو به افراد ارائه می­‌دهد. از این جمله می­ توان به موارد زیر اشاره کرد:

• روان ­درمانی آنلاین می­ تواند راحت­ تر باشد. درمان آنلاین وقت کمتری از شما گرفته و مشکلات شما برای هماهنگ کردن برنامه ­ی کاریتان و تلاش برای دوری از ترافیک در ساعات شلوغ را کاهش می­‌دهد. در این روش دیگر نیازی به پیمودن مسافت­‌های طولانی برای ملاقات با درمانگرتان نداشته و تمام کاری که باید بکنید وصل شدن به اینترنت است. به این شکل جلسه در هر مکانی که شما راحتید برگزار می­ شود.
• در مقایسه با درمان رو در روی سنتی، روان­ درمانی آنلاین نیاز به هزینه‌ی کمتری دارد. برخی برنامه­ ها نوعی از قیمت ­دهی را تبلیغ می‌کنند که استفاده­ ی نامحدود هفته­‌ای یا ماهیانه را با مبلغ مشخصی فراهم می­‌کند. همچنین گاهی اوقات به نظر می­ رسد که هزینه­‌ی جلسه‌­ی آنلاین به گونه‌ای قابل توجه کمتر از ملاقات‌­های دفتری است. اگر شما علاقه­ یا امکان استفاده از بیمه­‌ی سلامت برای روان­ درمانی ندارید، قیمت این جلسات می­‌تواند یک مزیت محسوب شود.

  

• ارتباط آنلاین برای بسیاری از افراد بسیار راحت است. این موضوع به خصوص راجع به افراد بالغ جوان­ تر و کسانی که از تکنولوژی به صورت مداوم استفاده می­ کنند بیشتر صدق می ­کند. امروزه مردم بیشتری از ایمیل، کنفرانس‌­ها و جلسات اینترنتی و ارسال پیام برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند و به نظر می­‌رسد که استفاده از این روش­‌ها راحت‌­تر و آسان‌­تر از صحبت با افراد به صورت حضوری است، به خصوص زمانی که فرد قصد افشای اطلاعات شخصی یا خصوصی را دارد.
• روان­ درمانی آنلاین می‌تواند برای کسانی که نمی­ توانند خود را به یک دفتر برسانند، دسترسی فراهم کند. در برخی جوامع روستایی، نزدیک­ترین دفتر مشاوره و روان شناسی ممکن است به اندازه­ ی یک تا دو ساعت رانندگی دور باشد. برخی مردم با بیماری­ها یا ناتوانی­های مزمن ممکن است توان رانندگی یا خروج از خانه را نداشته باشند. در این شرایط، درمان مبتنی بر اینترنت یا تلفن می­ تواند یک گزینه برای کمک باشد.

علاوه بر موارد بالا می‌­توان به گمنامی و حذف تقریبی برچسب‌­های اجتماعی نیز به عنوان مزایای مشاوره ی روان شناسی آنلاین اشاره کرد.

معایب مشاوره روانشناسی آنلاین کدامند؟

روش روان­ درمانی آنلاین علی رغم تمام مزایایی که دارد، معایبی نیز دارد که شامل موارد زیر می ­شود:

• از دست دادن احتمالی نشانه­ های کلامی و غیرکلامی که در اثر عدم برقراری ارتباط رو در رو رخ می­ دهد.
• احتمال به خطر افتادن محرمانه بودن مکالمات در اثر هک شدن سیستم­ها
• کاهش اثربخشی به علت افزایش احتمال تشخیص اشتباه
• کمبود اعتبار درمانگر از نظر مراجع به علت عدم ارتباط مستقیم و نیاز به تلاش و کوشش بیشتر از جانب درمانگر
• امکان تجویز دارو پس از جلسه­ ی آنلاین وجود ندارد.
• گروه­های بیمه هزینه­ ی جلسات آنلاین را تقبل نمی­ کنند.
• عدم آگاهی از مکان مراجع منجر می­شود که در مواردی مانند تهدید به خودکشی امکان کمک­ رسانی وجود نداشته باشد.

نکاتی که باید به دقت درباره­ ی مشاوره روانشناسی آنلاین در نظر بگیرید

با وجود تمام مزایای این روش، روان­شناسان مطرح می­ کنند که درمان آنلاین ممکن است برای همه­ ی افراد در همه­ ی شرایط بهترین گزینه نباشد. در زیر برخی نکات که پیش از ثبت نام باید به آن­ها دقت کنید را نام می­ بریم:

• آیا این ابزار درست برای کمک به من است؟ تحقیقات هنوز نشان نداده ­اند که مشاوره ی روان شناسی آنلاین برای همه­ ی افراد در همه­ ی شرایط مناسب است. برخی سایت­‌ها خدماتی را پیشنهاد می­‌کنند که ممکن است اشتباه یا گمراه­ کننده باشند.
• آیا درمانگر مجوز کار دارد؟ همه­ ی روان­شناسان باید مجوز و پروانه­ ی کار داشته باشند. مجوز درمانگر شما را حمایت می­ کند. ممکن است در همه­ ی موارد تشخیص این که آیا از یک درمانگر یا روان­شناس به شما درمان مبتنی بر شواهد و مجوز ارائه می­‌دهد، آسان نباشد. پیش از ثبت نام در یک سایت راجع به این که با چه کسی کار می‌کنید، مجوز داشتن او و در صورت امکان شماره­ ی پروانه‌اش اطلاعات کسب کنید.

  

• آیا سایت یا برنامه امن است؟ آیا اطلاعاتی که می­ دهم محرمانه باقی می‌ماند؟ بخشی از اثربخشی روان­ درمانی به دلیل آن است که روان‌شناسان یک محیط خصوصی و امن برای مراجعان فراهم می ­کنند تا بتوانند عمیق­‌ترین و شخصی­ ترین داستان‌­ها، افکار و احساسات خود را با درمانگر در میان بگذارند. در این راستا سایت یا برنامه‌­ای که استفاده می­‌کنید باید بتواند هویت شما و درمانگرتان را بازبینی کند.
• چگونه برای این خدمت پرداخت می ­کنید؟ برخی شرکت‌­های بیمه هزینه­‌ی بهداشت روانی و مشکلات سوء مصرف مواد را تقبل می­‌کنند اما این موضوع در صورتی است که جلسه­‌ی درمان به صورت حضوری صورت پذیرد. اگر قصد دارید که هزینه­ ی جلسات آنلاین خود را با بیمه پرداخت کنید، پیش از آن با شرکت بیمه­ ی خود چک کرده و آمادگی پرداخت هزینه ­ی کامل را داشته باشید.