بسیاری از اختلالات روانی اختلالاتی هستند که روزانه علائم و نشانه‌های آن را می‌توان در افراد دید. نشانه‌های این اختلالات به سادگی و با داشتن اطلاعات کافی، قابل شناسایی توسط اطرافیان هستند. این مزیت، کمک‌رسانی به فرد دچار اختلال را آسان‌تر می‌کند. در این میان برخی از اختلالات هستند که علائم آن‌ها در زندگی روزمره‌ی افراد قابل مشاهده نیست. چنین اختلالاتی بدون نمود روزمره می‌توانند در عملکرد فرد اختلال ایجاد کرده و باعث آسیب به او یا اطرافیانش شوند. به نظر می‌رسد انحرافات جنسی یا همان پارافیلیا از این دست باشد. در مواجهه با این دست اختلالات نقش خود فرد بسیار پررنگ است. در این راستا مانند سایر اختلالات، آموزش و فرهنگ‌سازی مراجعه به مشاور و روانشناس بسیار کمک‌کننده است. در کنار این موضوع افزایش سواد عمومی روانشناسی در افراد جامعه می‌تواند مفید واقع شود.
انحرافات جنسی یا پارافیلیا چیست؟
کلمه‌ی پارافیلیا از کلمات یونانی «پارا» به معنای اطراف یا کنار و «فیلیا» به معنای عشق تشکیل شده است. انحرافات جنسی، اختلالاتی هیجانی هستند که به شکل فانتزی‌ها، تکانه‌ها یا رفتارهای برانگیزاننده‌ی جنسی تعریف می‌شوند. این موارد شدید و بازگشت‌کننده بوده و در بازه‌های حداقل 6 هفته‌ای اتفاق می‌افتند. علاوه بر آن باعث اضطراب و اندوه مشخص در فرد مبتلا می‌شوند یا این که در کارهای او، کارکرد اجتماعی‌اش یا حوزه‌های مهم عملکرد مداخله می‌کنند. این تعریف با متغیرهای جنسی که شامل رفتارهای جنسی غیرمعمولی می‌شوند که در دسته‌بندی بیماری‌ها قرار نمی‌گیرند، متفاوت است.
به نظر می‌رسد سنجیدن تعداد کسانی که از پارافیلیا رنج می‌برند به چند علت امکان‌پذیر نباشد. بسیاری از مردم مبتلا به یکی از اختلالهای پارافیلیا به علت خجالت‌زدگی در سکوت یا خفا از این اختلال رنج می‌برند. برخی از مبتلایان نیز رفتارهای جنسی مجرمانه و تخلف‌آمیزی از خود نشان می‌دهند و به این علت ترجیحشان بر آن است که اختلال خود را گزارش نکنند. به همین دلیل بسیاری از اندازه‌گیری‌های میزان رواج انحرافات جنسی از افرادی به دست آمده است که در نظام قضایی به علت پدوفیلیا (نوعی انحراف جنسی که منجر به گرایش به کودکان می‌شود) درگیر هستند. بیشتر افراد مبتلا به پدوفیلیا مردان هستند.
به غیر از مازوخیسم جنسی که در زنان 20 برابر بیشتر است، سایر انحرافات جنسی در مردان بیشتر مشاهده می‌شوند. بسیاری از مردم که از یک پارافیلیا رنج می‌برند در حقیقت یک پارافیلیای دیگر نیز دارند. برای مثال حدود یک سوم افراد مبتلا به پدوفیلیا، پارافیلیای دیگری نیز دارند. بیشتر مردمی که در بزرگسالی انحراف جنسی از خود نشان می‌دهند، در سیزده سالگی شروع به خیالبافی و فانتزی‌سازی راجع به آن می‌کنند.
نشانه‌ها و علائم انحرافات جنسی کدامند؟
با وجود این که محرک جنسی مورد تمایل برای فرد مبتلا به انحرافات جنسی بسته به نوع خاص پارافیلیا دارد، ویژگی‌های این اختلال معمولا با هم مشابهند. به طور خاص مردم مبتلا به پارافیلیا تمایل دارند که توسط محرک‌هایی تحریک جنسی شوند که خارج از دامنه‌ی منابع عادی برای برانگیختگی جنسی مانند فرد جذاب یا سن نزدیک به هم قرار دارند. شدت این جذابیت می‌تواند به حدی طاقتفرسا باشد که منجر به اضطراب و نارضایتی شود. طبیعت غیرعادی یا ممنوع پارافیلیا معمولا منجر به نشانه‌هایی از احساس گناه یا ترس از تنبیه می‌شود.
نشانه‌های پارافیلیا می‌توانند شامل درگیری ذهنی بیش از حد تا رسیدن به حد وسواس شوند. این موضوع ممکن است در تلاش‌های فرد برای فکر کردن راجع به چیزهای دیگر یا شرکت در فعالیت‌های جنسی معمولی‌تر با شریک متناسب از نظر سنی مداخله کند. افراد مبتلا به انحرافات جنسی ممکن است اضطراب یا افسردگی را که به صورت موقت با انجام رفتارهای ناهنجار جنسی آرام می‌گیرند، تجربه کنند. به همین دلیل منجر به شکل‌گیری یک چرخه‌ی اعتیادآور می‌شوند.
درمان انحرافات جنسی به چه شکل است؟
تمرکز تحقیقات مرتبط با درمان انحرافات جنسی در ابتدا روی پدوفیلیا یا همان کودک‌آزاری است. دلیل این موضوع تاثیر وحشتناک متجاوزان کودک‌آزار بر روی قربانیان و همچنین درگیری آن‌ها با نظام قضایی است. تحقیقات نشان داده‌اند که درمان این انحراف جنسی تنها در صورتی اثربخش خواهد بود که شخص مبتلا انگیزه و تعهد برای کنترل رفتارش داشته باشد و درمان نیز ترکیبی از روان‌درمانی و دارو باشد.
روان‌درمانی برای پدوفیلیا و سایر انواع انحرافات جنسی بیشتر از روش درمان شناختی رفتاری صورت می‌گیرد. تمرکز روان‌درمانی کمک به شخص مبتلا برای شناخت و مبارزه با توجیه‌های مرتبط با رفتارش است. این موضوع در کنار آموزش دادن به فرد مبتلا برای ایجاد همدلی با قربانی و انجام دادن تکنیک‌هایی برای کنترل تکانه‌های جنسی خود، صورت می‌گیرد. این رویکرد سعی می‌کند انحرافات جنسی را با استفاده از یک مدل پیشگیری از بازگشت اختلال که شبیه به مدل درمان افراد دچار اعتیاد است، درمان کند. این رویکرد در تلاش است که به فرد مبتلا به پارافیلیا کمک کند تا موقعیت‌هایی را که ریسک بروز جنسی او را افزایش می‌دهند، پیش‌بینی کرده و راه‌هایی برای دوری از این محرک‌ها یا پاسخگویی مفیدتر به آن‌ها پیدا کند. افراد مبتلا به این اختلال علاوه بر آن می‌توانند از آموزش مهارت‌های اجتماعی برای شکل‌دهی روابط متقابل متناسب با سن فرد، بهره ببرند.
داروهایی که تولید هورمون مردانه‌ی تستوسترون را متوقف می‌کنند می‌توانند برای کاهش فراوانی یا شدت میل جنسی در افراد مبتلا به پدوفیلیا موثر باشند. ممکن است 3 تا 10 طول بکشد تا توقف تولید تستوسترون منجر به کاهش میل جنسی شود. به نظر می‌رسد داروهای بازدارنده‌ی سروتونین مانند فلوکستین، سرترالین، پاروکستین، سیتالوپرام و اسیتالوپرام درکنار سایر درمانها کمک کننده باشند. دلیل این موضوع آن است که این داروها وسواس‌ها و برانگیختگی‌های جنسی مرتبط با انحرافات جنسی را کاهش داده و ممکن است در افزایش توانایی افراد مبتلا برای کنترل تکانه‌هایشان کمک کند.
آیا پیشگیری از پارافیلیا ممکن است؟
با توجه به این که رفتارهای ناشی از انحراف جنسی برچسب ننگین خورده و برخی از آن‌ها غیرقانونی هستند، بررسی میزان موفقیت درمانها معمولا شامل تکرار جرائم می‌شود. به همین دلیل پیشگیری از رفتارهای ناشی از انحراف جنسی در آینده معمولا روی پیشگیری از دسترسی متجاوزان جنسی به قربانیان بالقوه متمرکز است. پیشگیری از شکل گرفتن رفتارهای ناشی از انحراف جنسی معمولا شامل کاهش دادن عوامل خطر روانی-اجتماعی برای شکل‌گیری آن می‌شود.
