اعتیاد به اینترنت یکی از مسائل اجتماعی آزاردهنده در جامعه است که با افزایش دسترسی مردم به اینترنت و تلفن‌های همراه روز به روز بر تعداد افراد مبتلا به این بیماری افزوده می‌شود. اعتیاد به اینترنت شباهت بسیار زیادی به سایر اعتیادها دارد و مانند همهی آن‌ها نیز راهکاری برای درمان وجود دارد.
با این‌که بسیاری از انجمن‌های جهانی هم‌چون انجمن روانشناسی آمریکا استفاده بیش از حد از اینترنت، تکنولوژی و یا رسانه‌های اجتماعی را جزو اختلالات روانی طبقه‌بندی نمی‌کنند، اما کشورهای آسیایی اعتیاد به اینترنت را به رسمیت معرفی کرده‌اند و کسانی که به لوازم تکنولوژیک خود بیش از حد وابسته هستند را معتاد می‌دانند. خصوصا در کشور چین که از سال ۲۰۰۸ اعتیاد به اینترنت، به رسمیت شناخته شده است.
علی‌رغم نبود قوانین روشن در این مورد، بسیاری از روان‌پزشکان، روانشناسان و جامعه‌شناسان معتقدند که باید توجه ویژه‌ای به اختلال اعتیاد به اینترنت صورت گیرد و درست مثل سایر اختلالات موجود در جهان با مبتلایان به آن رفتار شود. تحقیقی که در سال ۲۰۱۴ صورت گرفت، نشان داد که حدود ۴۲۰ میلیون نفر در سراسر جهان از اعتیاد به اینترنت رنج می‌برند و بیشتر این افراد را قشر جوان تشکیل می‌دهند.
اعتیاد به تکنولوژی یا اینترنت چیست؟
۳۸ درصد از دانشجویان بیش از ۱۰ دقیقه دوری از موبایل و تبلت را تحمل نمی‌کنند.
اعتیاد به اینترنت را می‌توان عدم توانایی فرد در کنترل استفاده از تکنولوژی نامید. این بدین معناست که زمانی‌که گوشی تلفن همراه فرد را از وی دور می‌کنی، فرد دچار مشکلات احساسی و روانی می‌شود. دیگر بیش از این به توضیح این‌که اعتیاد به اینترنت چیست و چگونه رخ می‌دهد، نمی‌پردازیم. چرا که همهی ما به وضوح در خود یا اطرافیان‌مان این مشکل یا پدیده را مشاهده می‌کنیم.
آیا اعتیاد به اینترنت را باید یه مشکل جدی و مهم تلقی کرد؟
این‌که وابستگی‌های تکنولوژیکی مشکل‌ساز هستند یا نه؟ تا حدودی به این موضوع بستگی دارد که کشف کنیم آیا ضررهایی برای سلامتی دارند یا نه؟ مجله‌ی نیویورک تایمز اخیرا به این موضوع پرداخته بود. آن‌ها اعتیاد به مواد مخدر، قمار یا الکل را از این رو بد و خطرناک می‌دانستند که برای سلامتی معتادان و خانواده‌ی آن‌ها بسیار مضر بود. آن‌ها نوشتند که اعتیاد به گوشی‌های هوشمند، اینترنت و وابستگی به رسانه‌های اجتماعی تاثیر مستقیمی بر زندگی سایر افراد ندارد، اما الگوی بسیار مشابهی با سایر انواع اعتیاد را دنبال می‌کند.
با این حال، مطالعات نشان می‌دهند که این نوع از اعتیاد اغلب عواقب دردناکی دارند. به عنوان مثال، کاهش کیفیت زندگی و افسردگی. دکتر پرپتوئا نوآ در مقاله‌ای با عنوان “آیا فیسبوک شما را افسرده می‌کند؟” که سال ۲۰۱۶ منتشر کرد به این نتیجه دست یافت که رسانه‌های اجتماعی و فناوری‌های پیشرفته به صورت قابل ملاحظه‌ای در افزایش شدت افسردگی، از بین بردن رشد اجتماعی و از دست دادن شغل جوانان نقش دارند.
علاوه بر این مقالات، آسیب‌های ملموس استفاده‌ی بیش از حد از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی که در زیر عنوان خواهند شد، باعث شده که اعتیاد به اینترنت هم‌چون سایر اعتیادها آسیب‌زا شناخته شود و برای رفع آن تلاش‌های بسیاری صورت گیرد.
جزئیات بیشتر در رابطه با مسائلی که برای معتادان اینترنت و فناوری ایجاد می‌شود:
- مسائل مربوط به سلامتی جسمانی و افسردگی
- اعتیاد چندگانه(مثلا اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی و بازی آنلاین به صورت همزمان)
- تضعیف روابط خانوادگی و عاطفی
- زندگی پر از استرس
- اعتمادبه نفس کم
- نداشتن انگیزه برای رفع علمی این نوع از اعتیاد
از کجا بفهمیم که به اینترنت معتاد هستیم؟
ساده است، هر کسی براساس اتفاقاتی که به صورت روانی در درون خودش رخ می‌دهد، زمانی که از اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی دور می‌شود، می‌تواند تشخیص دهد که به اعتیاد اینترنت مبتلا است یا نه؟
با این حال، تست‌های بسیار زیادی طراحی شده‌اند که براساس امتیازدهی به برخی از سوالات می‌توانند نشان دهند که درجه‌ی اعتیاد شما به اینترنت چند درجه است و آیا نیاز هست که آن را درمان کنید یا نه؟
چگونه اعتیاد به اینترنت، فناوری و شبکه‌های اجتماعی را ترک کنیم؟
برخلاف سایر اعتیادها، اعتیاد به اینترنت اغلب توسط خود افراد و خانواده‌ها نادیده گرفته می‌شود. اگرچه این اختلال همه‌گیر است و افراد با سنین مختلف به آن دچار هستند، اما بیشترین آمار به نوجوان برمی‌گردد. با این حال، والدین اغلب مشکل را به صورت کامل احساس نمی‌کنند، چون یک مشکل همه گیر است و مضررات آن چندان قابل ملموس نیست.
از همین رو، ما قبل از این‌که شروع به ارائه‌ی راهکارهایی برای درمان اعتیاد به اینترنت نماییم، سعی کردیم نشان دهیم که این مشکل یکی از اختلالات روانی شایع در جامعه‌ی کنونی محسوب می‌شود.
تصمیم قاطع برای کاهش استفاده از اینترنت، تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی
اولین کاری که برای برطرف کردن مشکل اعتیاد به اینترنت خود باید انجام دهید، اینست که مدت زمانی را که برای چرخیدن در اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های رایانه‌ای اختصاص می‌دهید را اندازه‌گیری کنید.
قبول کنید که با چرخیدن بیهوده در اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های رایانه‌ای چیزی عایدتان نمی‌شود.
و تصمیم جدی برای کاهش مدت زمانی که در اینترنت صرف می‌کنید، اتخاذ نمایید.
برنامه‌ریزی دقیق برای کاهش میزان استفاده از آن‌ها
همهی ما تجربه‌ی این را داریم که تصمیمات بسیاری را اتخاذ کرده باشیم و در همان مرحله‌ی تصمیم‌گیری رها کنیم. این اتفاق، اغلب به دلیل نبود برنامه‌ریزی صحیح رخ می‌دهد.
شما می‌توانید از انواع مختلفی از اپلیکیشن‌های برنامه‌ریزی و زمانبندی استفاده کنید و یک برنامه‌ی کامل برای روزهای خود طراحی کنید. یک برنامه‌ی خوب به شما اجازه نخواهد داد که از چهارچوبش خارج شوید و زمان خود را هدر دهید.
انتخاب برنامه‌های تفریحی جایگزین
معمولا بسیاری از افرادی که به اینترنت اعتیاد پیدا می‌کنند، از آن برای تفریح استفاده می‌کنند. از همین رو، برای این‌که بتوانید راحت‌تر از آن دور شوید، بهتر است جایگزین‌هایی برای تفریح هم‌چون تئاتر، سینما، کتابخوانی و گردش با دوستان‌تان را در نظر بگیرید.
در چنین زمان‌هایی سعی کنید تا حد امکان از موبایل یا سایر تکنولوژی‌ها دور بمانید.
به این مورد مهم نیز توجه کنید که لازم نیست به صورت کامل خود را از موبایل و … محروم کنید، بلکه تنها کافیست مدت زمان استفاده از آن‌ها را کاهش دهید. محرومیت کامل ممکن است شما را بیشتر اذیت کند و از ادامه‌ی مسیر کاهش میزان استفاده از اینترنت بازدارد.
از توصیه‌های کمک یک مشاور یا روانشناس خوب بهره بگیرید
تمامی موارد ذکر شده در بالا برای افرادی که اعتیاد به اینترنت‌شان در حد متوسط باقی مانده است، جوابگو خواهد بود. اما اگر شما در صورت دوری از تکنولوژی و اینترنت بیش از حد احساس استرس، اضطراب و ناراحتی می‌کنید، احتمالا به کمک یک مشاور متخصص در این زمینه نیاز داشته باشید تا تمامی خصوصیات و ویژگی‌های رفتاری شما را بسنجد و راهکارهای منحصربه‌فردی را برای شما ارائه کند.
