آیا ممکن است صداهای خاصی شما را برنجاند و آزار دهد در حالیکه دیگران به آن اهمیتی نمی‌دهند؟ شما ممکن است مبتلا به اختلال صدابیزاری یا میسوفونیا باشید، که نوعی نفرت شدید از صدا یا صداهای خاص است.
در واقع اختلال صدابیزاری یا میسوفونیا نوعی اختلال است که در آن صداهای خاصی موجب عکس‌العمل‌های هیجانی یا فیزیولوژیکی در فرد می‌شوند که در برخی شرایط ممکن است این عکس‌العمل‌ها بسیار غیرمنطقی به نظر برسند. کسانی که مبتلا به این اختلال هستند ممکن است آن را به عنوان صدایی توصیف کنند که آن‌ها را به مرز جنون می‌رساند! واکنش این افراد در هنگام پخش چنین صداهایی ممکن است متغیر باشد. این افراد ممکن است عصبانی یا ناراحت شوند و یا در درجات بالاتر ممکن است دچار پنیک و وحشت شده و نیاز به فرار از آن صدا داشته باشند. این اختلال گاهی سندرم حساسیت صدای انتخابی نامیده می‌شود.
برخی افراد مبتلا به اختلال صدابیزاری گزارش می‌کنند که اغلب صداهای دهانی که توسط دیگران ایجاد می‌شود، آن‌ها را آزار می‌دهد. صداهایی از قبیل جویدن، تنفس با صدای نسبتا بلند، صداهایی که افراد ممکن است به صورت ناخودآگاه زمزمه کنند و …. از جمله صداهایی هستند که ممکن است این افراد با آن‌ها اذیت شوند.
دیگر صداهای نامطلوب عبارتند از ضربه زدن به صفحه کلید یا روی میز و یا صدای شیشه پاک‌کن اتومبیل. گاهی اوقات نیز ممکن است یک حرکت تکراری این افراد را آزار دهد، برای مثال تنه زدن یا حرکت تکراری پا و یا حرکات بی‌قرارانه‌ی شخصی دیگر از جمله حرکاتی هستند که ممکن است برای افراد مبتلا به اختلال صدابیزاری آزاردهنده باشد.
به همین ترتیب اینگونه افراد اغلب به محرک‌های بصری که با صدا همراه هستند عکس‌العمل نشان می‌دهند. علاوه بر این حرکات تکراری نیز به شدت آن‌ها را آزار می‌دهد. محققان معتقدند که افرادی که به میسوفونیا مبتلا هستند ممکن است به دلیل چگونگی فیلتر صدا توسط مغز آن‌ها باشد و یکی از ویژگی‌های صدای متفورمین ممکن است نویز تکراری آن‌ها باشد. این تکرار دیگر مشکلات پردازش شنوایی را تشدید می‌کند.
به نظر می‌رسد که این اختلال از نوع خفیف تا شدید آن وجود دارد. افراد معمولا محدوده‌ی گسترده‌ای از عکس‌العمل‌های فیزیولوژیکی و احساسی را ممکن است از خود بروز دهند. اگر شما واکنش خفیفی دارید، ممکن است موارد زیر را احساس کنید:
- پریشانی
- ناراحتی
- تمایل به فرار
- نفرت
اگر واکنش شما شدید باشد، صداهای مربوطه ممکن است در شما موجب موارد زیر شود:
- خشم
- غضب
- نفرت
- وحشت
- ترس
- پریشانی احساسی
اختلال صدابیزاری ممکن است در زندگی اجتماعی فرد خلل ایجاد کند. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است با وجود صداهایی خاص دچار پریشانی و اضطراب شوند. از طرفی اینگونه افراد ممکن است از رفتن به رستوران اجتناب کنند و یا جدا از خانواده و یا همسر خود غذا بخورند. با گذشت زمان ممکن است محرک‌های تصویری نیز آن‌ها را آزار دهد، مشاهده‌ی چیزی که از قبل با صدای آن آشنایی دارد و یا حدس می‌زند که ممکن است صدای ناخوشایندی داشته باشد ممکن است فرد را آزار دهد.
سن شروع این شرایط مادام‌العمر شناخته شده نیست اما برخی افراد شروع علائم را بین ۹ تا ۱۳ سالگی گزارش می‌دهند. میسوفونیا در دختران بیشتر اتفاق می‌افتد و به سرعت رشد می‌کند. گرچه به نظر نمی‌رسد که این اختلال صدابیزاری به یک رویداد مرتبط باشد.
دکترها مطمئن نیستند که علت دقیق بروز اختلال میسوفونیا چیست، اما این اختلال ناشی از مشکلی در گوش شما نیست. این اختلال ممکن است ناشی از تاثیری باشد که برخی صداهای خاص بر روی مغز شما می‌گذارند و بدن شما به صورت اتوماتیک به این صداها پاسخ می‌دهد.
از آن‌جایی که گوش شما و شنوایی‌تان هیچگونه مشکلی ندارد، پزشک ممکن است در تشخیص درست این اختلال دچار مشکل شود. اختلال صدابیزاری گاهی با اختلال اضطراب، اختلال دوقطبی و اختلال وسواسی اجباری اشتباه گرفته می‌شود. برخی از پزشکان نیز بر این عقیده هستند که این اختلال باید در دسته‌بندی جدیدی از اختلالات قرار گیرد. به نظر می‌رسد که این اختلال به خودی خود و یا همراه با دیگر مشکلات روانی به وجود می‌آید.
اخیرا یک مطالعه‌ی پیشرفته نشان داده است که مسیوفونیا یک اختلال مبتنی بر مغز است. محققان به اختلالاتی در اتصالات مغز اشاره می‌کنند که در پردازش صوت و عکس العمل به آن نقش دارند. علاوه بر این این مشکل شامل بخش‌هایی از مغز می‌شود که صداها را کدگذاری می‌کند.
اختلال صدابیزاری یا میسوفونیا چگونه درمان می‌شود؟
مسلما چنین اختلالی زندگی روزمره‌ی شما را بسته به شدتی که دارد تحت‌تاثیر قرار خواهد داد، اما می‌توانید آن را مدیریت کنید.
درمان این اختلال اغلب ترکیبی از چند درمان مختلف است که شامل صداد درمانی توسط متخصص گوش و حلق و بینی و روان‌درمانی است که در آن روش‌های مقابله به بیمار آموزش داده می‌شود.
شما ممکن است از دستگاه شنوایی‌ای استفاده کنید که صدا را در گوش شما به صدایی همچون صدای آبشار تبدیل کند و این صدا تمرکز شما را نسبت به صدایی که به آن حساس هستید از بین ببرد و عکس‌العمل شما را نسبت به صدا کاهش دهد.
درمان‌های دیگر عبارتند از صحبت درمانی.
سبک زندگی شما نیز نقش مهمی در درمان اختلال صدابیزاری بازی می‌کند. روزانه ورزش کنید، خواب کافی داشته باشید و استرس خود را مدیریت کنید. علاوه بر این می‌توانید از هندزفری و هدست برای کنترل صدای بیرون استفاده کنید. بخش‌هایی از خانه را برای استراحت و کارتان انتخاب کنید که کمترین صدا را داشته باشد.
در کنار تمامی این درمان‌ها سعی کنید به دنبال یک روانشناس خوب برای معالجه باشید تا بتواند شما را به بهترین روش ممکن راهنمایی کند و بسته به سبک زندگی و شخصیت شما بهترین و کارآمدترین روش درمان را به شما معرفی کند.
